Thay vì lập kế hoạch theo cách truyền thống, nhiều công ty, nhà bán lẻ dựa vào trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích xu hướng tiêu dùng, nhận diện sản phẩm “hot”, dự báo sức mua và tối ưu chi phí vận hành.
Trước đây, mỗi khi đến mùa Tết, chúng tôi chỉ nhìn lại năm ngoái bán gì rồi năm nay cứ thế mà làm. Giờ thì khác, trước hai tháng, chúng tôi đã bắt đầu chuẩn bị cho Tết, dùng AI để thu thập dữ liệu về xu hướng tìm kiếm của khách hàng, xem họ đang quan tâm tới nhóm sản phẩm nào, kiểu trang trí nào được tìm nhiều nhất để lên kế hoạch nhập hàng phù hợp”, ông Lâm Phương Toàn, chủ cửa hàng hoa tươi Hana trên đường Phạm Ngũ Lão (quận Gò Vấp cũ, TP.HCM), cho biết.
“Bắt mạch” thị trường bằng dữ liệu Al
Theo ông Lâm Phương Toàn, việc ứng dụng AI đã làm thay đổi hoàn toàn cách ông chuẩn bị hàng hóa cho mùa Tết 2026. “Thay vì dựa vào kinh nghiệm hoặc cảm nhận cá nhân để đoán mặt hàng nào sẽ bán chạy như trước, thì nay AI giúp khoanh vùng chính xác nhóm sản phẩm tiềm năng, tránh tình trạng “làm dàn trải” như trước”, ông Toàn cho biết.
Không chỉ dừng lại ở việc xác định sản phẩm “hot”, theo ông Toàn, AI còn phân tích hành vi người mua để tìm ra nhóm khách hàng thực sự mang lại doanh thu. Chẳng hạn, vào dịp 20-10 vừa qua, dù là ngày dành cho phụ nữ, nhưng chính phụ nữ lại là nhóm mua sắm sôi động nhất, chủ yếu là mua quà cho mẹ, bạn bè, hoặc cho chính mình.
“Nhờ dữ liệu từ AI, chúng tôi có thể điều chỉnh mẫu mã, giá và thiết kế quà tặng sao cho vừa túi tiền, phù hợp nhu cầu thực tế, thay vì tập trung vào sản phẩm cao cấp cho nam giới như trước”, ông nói và khẳng định AI cũng giúp các chủ kinh doanh “nhìn sâu vào dữ liệu” thay vì phán đoán bằng cảm tính.
Chỉ với một câu lệnh, hệ thống có thể gợi ý nhóm hàng tiềm năng, kèm hướng dẫn triển khai, kế hoạch quảng bá và dự báo sức mua theo từng khu vực. “Nhờ đó, việc chuẩn bị hàng hóa cho các mùa cao điểm như Tết Nguyên đán sắp tới trở nên nhanh chóng và có cơ sở khoa học hơn”, ông Toàn nói.
Chẳng hạn, với nhóm sản phẩm hoa và quà tặng, AI ghi nhận lượng tìm kiếm tập trung nhiều nhất ở các quận 3, 5, Gò Vấp (cũ). Thay vì quảng cáo đại trà, cửa hàng chỉ cần dồn ngân sách vào những “điểm nóng” này, vừa tiết kiệm chi phí, vừa tối ưu hiệu quả bán hàng.
“Trước đây, để chuẩn bị cho mùa Tết, chúng tôi cần 2 – 3 nhân sự marketing làm việc suốt hơn một tháng. Nay phần lớn khâu này đã được tự động hóa, từ tổng hợp dữ liệu đến chạy quảng cáo”, ông Toàn nói. Nhờ khả năng dự đoán chính xác nhu cầu khách hàng, việc nhập hàng cũng sát thực tế hơn, giúp tránh tình trạng tồn kho hoặc thiếu hàng cục bộ.
Không chỉ người tiêu dùng thay đổi, nhiều nhà cung cấp cho biết ngay cả các doanh nghiệp đối tác lớn cũng đang tìm kiếm nhà cung cấp thông qua nền tảng AI.
Vì vậy, để chuẩn bị cho mùa Tết năm nay, nhiều nhà cung cấp đã đầu tư sớm cho “hồ sơ số”, từ catalog, hình ảnh, mô tả sản phẩm đến dữ liệu doanh nghiệp, nhằm chuẩn hóa và đăng tải trên các nền tảng thương mại điện tử, Google và mạng xã hội.
“AI chỉ ưu tiên gợi ý những nhà cung cấp có thông tin minh bạch và đáng tin cậy. Vì thế, “được lòng AI” giờ quan trọng không kém “được lòng khách hàng”. Bởi nếu được lòng khách, cùng lắm chỉ thêm vài người biết đến, còn được lòng AI là có thể được cả thế giới nhận diện”, ông Toàn ví von vui.
Người ảo “lên sàn”, bán hàng Tết
Trong khi đó, ông Trần Quốc Bảo, Phó tổng giám đốc Tập đoàn KIDO, cho biết doanh nghiệp đã ứng dụng AI sâu rộng trong hầu hết hoạt động marketing, từ sản xuất TVC quảng cáo, thiết kế bài đăng trên mạng xã hội cho đến sáng tạo video có sự xuất hiện của người nổi tiếng ảo (KOL).
Trong mùa Trung thu vừa qua, KIDO thử nghiệm livestream 24/7 bằng người ảo AI và ghi nhận kết quả tích cực. “Trước đây, một video quảng cáo 45 giây có thể tốn tới 2,5 tỉ đồng, còn khi dùng AI, chi phí chỉ còn khoảng 20%”, ông Bảo cho biết.
Không chỉ cắt giảm chi phí, việc sử dụng KOL ảo còn giúp doanh nghiệp tiết kiệm tới 70% chi phí quảng bá và tăng mạnh tỉ lệ chuyển đổi đơn hàng nhờ khả năng hoạt động liên tục, không giới hạn thời gian, không mệt mỏi. Bước sang mùa Tết Nguyên đán 2026, ông Bảo cho hay doanh nghiệp này tiếp tục xem AI là chiến lược trọng tâm, không chỉ trong tiếp thị mà còn để dự đoán thị trường và tối ưu chi phí vận hành.
“AI chính là “chìa khóa” giúp chúng tôi giải quyết hai thách thức lớn nhất là chi phí bán hàng và marketing, vốn chiếm tỉ trọng cao trong ngành hàng tiêu dùng nhanh. Khi AI tham gia sâu vào hoạt động tiếp thị, chi phí giảm mạnh trong khi tỉ lệ chuyển đổi đơn hàng tăng đáng kể. “Mùa Trung thu vừa qua là minh chứng rõ ràng cho điều này”, ông Bảo nói.
Theo kế hoạch, trong tháng 10, doanh ghiệp này sẽ hoàn tất phim quảng cáo Tết bằng công nghệ AI cho sản phẩm dầu Tường An, đồng thời triển khai khoảng 150 avatar bán hàng trực tuyến, tương đương 150 nhân viên online hoạt động song song trên các nền tảng số. Dự kiến 10.000 video quảng bá sẽ được sản xuất và phát hành xuyên suốt mùa Tết năm nay.
Doanh nghiệp này cũng đang xây dựng mạng lưới 300 avatar ảo, hoạt động như đội ngũ livestream bán hàng và sản xuất nội dung hằng ngày. “Đây sẽ là “tài nguyên số” phục vụ chiến dịch quảng bá xuyên suốt mùa Tết”, ông Bảo nói và cho biết AI đã tham gia vào hơn 50% hoạt động thường nhật, giúp doanh nghiệp tiết kiệm khoảng 30% chi phí vận hành và nâng cao hiệu suất xử lý đơn hàng.
Ông Nguyễn Công Anh, Giám đốc kinh doanh chi nhánh miền Nam Công ty cổ phần Hữu Nghị Food, cũng cho biết doanh nghiệp này cũng đã ứng dụng tự động hóa trong toàn bộ dây chuyền sản xuất, đồng thời bước đầu tích hợp công nghệ AI để hỗ trợ phân tích dữ liệu và tối ưu quy trình marketing.
“Các phòng marketing bắt đầu dùng AI như công cụ hỗ trợ ý tưởng, thiết kế chiến dịch quảng cáo, chúng tôi cũng đang có kế hoạch mở rộng thêm ứng dụng cho các bộ phận kế toán và quản lý số liệu”, ông Anh nói, đồng thời nhấn mạnh rằng công nghệ chỉ là công cụ hỗ trợ, AI giúp nhanh hơn, chính xác hơn, nhưng điều cốt lõi vẫn là sản phẩm ngon, ổn định và mang lại niềm tin cho người tiêu dùng.
Đảm bảo nguồn cung, ổn định giá cả
Bà Phạm Hồng Thắm, Giám đốc Công ty nông sản Ba Miền, cho biết sức mua năm nay có thể giảm khoảng 30% so với cùng kỳ, do đó công ty đã sớm dự trữ nguồn hàng phục vụ Tết và ký hợp đồng dài hạn với các hộ sản xuất nhằm bảo đảm nguồn cung ổn định, tránh biến động giá trong cao điểm.
Ngoài các dòng sản phẩm truyền thống, doanh nghiệp còn giới thiệu nhiều sản phẩm nhỏ gọn, phù hợp làm quà tặng, hướng đến nhóm khách hàng trẻ và hộ gia đình, góp phần kích cầu tiêu dùng nội địa trong dịp Tết. Đại diện Công ty Hữu Nghị Food cho biết doanh nghiệp này tập trung chiến lược vào chất lượng và tính khác biệt trong từng dòng sản phẩm, đồng thời đẩy mạnh phân khúc phổ thông với mức giá từ 65.000 – 80.000 đồng/sản phẩm, hướng đến nhóm khách hàng đại chúng.
Bên cạnh đó, phân khúc quà tặng và hộp thiếc cao cấp vẫn được duy trì, với giá trung bình 100.000 – 140.000 đồng/hộp. “Mỗi năm, chúng tôi đều điều chỉnh linh hoạt theo thị trường nhưng không đánh đổi chất lượng. Dù giá nguyên liệu và tỉ giá biến động, chúng tôi vẫn cố gắng giữ mức giá hợp lý để khách hàng không bị “sốc” khi mua quà Tết”, vị đại diện này cho biết.
Doanh nghiệp đẩy mạnh tiêu thụ hàng Việt và sản phẩm xanh
Trước mùa mua sắm cao điểm Tết, các doanh nghiệp bán lẻ và sản xuất thực phẩm đã chủ động lên kế hoạch sớm, tập trung quảng bá hàng Việt, khuyến khích tiêu dùng xanh, lựa chọn sản phẩm nội địa.
Ông Trần Lê Nguyên Khang, Phó trưởng Ban quản lý hệ thống bán lẻ SATRA, cho biết trong bối cảnh thị trường đang đối diện với nhiều khó khăn, SATRA không chỉ tập trung bình ổn giá mà còn đẩy mạnh nhóm sản phẩm thân thiện môi trường, tham gia chương trình “Tích xanh trách nhiệm” do Bộ Công Thương phát động.
Các mặt hàng có chứng nhận chất lượng và truy xuất nguồn gốc rõ ràng sẽ được trưng bày nổi bật tại hệ thống siêu thị, giúp người tiêu dùng an tâm mua sắm. Ngoài ra, SATRA giới thiệu nhiều sản phẩm nhãn hàng riêng trong hệ sinh thái của mình, đi kèm chương trình khuyến mãi sâu và chính sách giá ưu đãi hơn. “Chúng tôi làm việc chặt chẽ với các đối tác để đưa ra sản phẩm có giá thành tốt nhất, góp phần chia sẻ áp lực chi tiêu với người dân trong dịp Tết”, ông Khang cho biết thêm.
Đại diện KIDO cũng cho biết đã tham gia kênh phân phối trực tuyến “Hàng Việt tôi yêu”, nền tảng vừa ra mắt trên sàn thương mại điện tử Shopee với sự hợp tác của Sở Công Thương TP.HCM. Chương trình giới thiệu các sản phẩm Việt chính hãng, chất lượng cao cùng nhiều ưu đãi hấp dẫn dành cho người tiêu dùng.
“Bất kỳ sản phẩm nào được bán trên kênh đều được kiểm chứng rõ ràng về nguồn gốc và chất lượng”, vị này nhấn mạnh.
Theo Báo Tuổi Trẻ
