Thương mại điện tử đa kênh là động cơ mới, mở ra kỷ nguyên mới để để tăng tốc xuất khẩu, giúp doanh nghiệp bứt phá trên thị trường toàn cầu.
Xuất khẩu xuyên biên giới – kênh tăng trưởng mới
Theo số liệu của Bộ Công thương, tính đến hết tháng 8/2025, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam đạt 597,93 tỷ USD, tăng 16,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, xuất khẩu chiếm khoảng 310 tỷ USD, tiếp tục là động lực quan trọng của nền kinh tế.
Đại diện Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) cho rằng kết quả này phản ánh rõ nỗ lực đa dạng hóa thị trường và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam. Nhiều ngành hàng chủ lực như điện tử, dệt may, gỗ, thủy sản và nông sản vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng cao, bất chấp bối cảnh thương mại toàn cầu nhiều biến động.
Điểm đáng chú ý là bên cạnh kênh truyền thống, thương mại điện tử (TMĐT) – đặc biệt với mô hình đa kênh (omni-channel) – đang mở ra hướng đi mới, trở thành “đòn bẩy số” cho xuất khẩu. Trao đổi với phóng viên, bà Lại Việt Anh – Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công thương) cho biết, TMĐT đa kênh đang mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt trong nông sản và hàng tiêu dùng. Không chỉ là công cụ bán hàng, TMĐT còn là nền tảng để doanh nghiệp tiếp cận trực tiếp người tiêu dùng quốc tế, giảm chi phí trung gian và nâng cao khả năng cạnh tranh.
Nhấn mạnh thêm về vấn đề này, bà Lê Hoàng Oanh – Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số khẳng định, TMĐT đa kênh không chỉ là xu hướng mà đã trở thành động lực tất yếu để gia tăng sức cạnh tranh cho xuất khẩu Việt Nam. Doanh nghiệp có thể tận dụng cùng lúc nhiều nền tảng – từ sàn TMĐT quốc tế, website riêng, mạng xã hội cho đến các hệ thống logistics thông minh – để tiếp cận khách hàng toàn cầu một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn. “Nếu coi xuất khẩu truyền thống là ‘xương sống’ thì TMĐT đa kênh chính là ‘đòn bẩy’ để tăng tốc, đặc biệt trong bối cảnh người tiêu dùng quốc tế ngày càng chuộng mua sắm trực tuyến và ưu tiên các kênh phân phối nhanh, minh bạch. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa, thậm chí là các hộ sản xuất nông sản, hoàn toàn có thể đưa sản phẩm ra thị trường Mỹ, EU hay Nhật Bản chỉ bằng một cú nhấp chuột, với chi phí thấp hơn nhiều so với cách làm cũ. Đây là cơ hội lớn nhưng cũng đòi hỏi sự đầu tư nghiêm túc về chất lượng, truy xuất nguồn gốc và năng lực quản trị số”, bà phân tích thêm.
Theo nghiên cứu của Access Partnership, giá trị xuất khẩu qua TMĐT xuyên biên giới (cross-border e-commerce) của Việt Nam có thể đạt khoảng 5,5 tỷ USD vào năm 2027, với tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm gần 7%. Một số kịch bản lạc quan hơn còn cho rằng, nếu chính sách hỗ trợ được triển khai mạnh mẽ và doanh nghiệp tận dụng tốt cơ hội từ các nền tảng toàn cầu, quy mô này có thể vươn tới 10–13 tỷ USD vào cùng năm.
Những con số dự báo tích cực này không chỉ phản ánh tiềm năng thị trường, mà còn cho thấy sự cần thiết của một chiến lược dài hạn nhằm tận dụng tối đa lợi thế từ mô hình thương mại điện tử đa kênh. “Nếu coi xuất khẩu truyền thống là con đường quốc lộ thì TMĐT xuyên biên giới chính là tuyến cao tốc mới. Khi doanh nghiệp Việt biết cách khai thác đồng bộ cả hai, chúng ta sẽ rút ngắn đáng kể thời gian đưa hàng hóa ra thị trường quốc tế và nâng cao giá trị thương hiệu quốc gia”, TS Nguyễn Minh Phong đánh giá.
Logistics, chuẩn quốc tế và nhân lực số – ba nút thắt cần tháo gỡ
Dù mở ra triển vọng lớn, xuất khẩu qua TMĐT đa kênh của Việt Nam vẫn đối diện không ít thách thức. Theo ông Phong, đầu tiên phải kể đến hạ tầng logistics. Chi phí vận chuyển quốc tế từ Việt Nam hiện vẫn cao hơn đáng kể so với các trung tâm xuất khẩu trong khu vực như Thái Lan, Trung Quốc…làm giảm lợi thế cạnh tranh, đặc biệt đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ. Bên cạnh đó là rào cản nguồn nhân lực số còn hạn chế. Phần lớn doanh nghiệp thiếu đội ngũ am hiểu kỹ năng thương mại điện tử, marketing số và quản trị dữ liệu lớn, khiến họ chưa tận dụng được trọn vẹn tiềm năng mà mô hình đa kênh mang lại.
Ở góc độ khác, đại diện Cục Xuất nhập khẩu đề cập đến rào cản tiêu chuẩn hàng hóa. Các thị trường lớn như Mỹ, EU, Nhật Bản đặt ra yêu cầu ngày càng khắt khe về truy xuất nguồn gốc, chứng chỉ môi trường và an toàn sản phẩm. Không ít doanh nghiệp Việt, nhất là trong lĩnh vực nông sản, vẫn lúng túng khi đáp ứng các tiêu chuẩn này.
Theo lãnh đạo Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số: “Chúng ta đang có cơ hội vàng để bứt phá trong xuất khẩu số. Nhưng nếu không sớm đầu tư hạ tầng logistics, chuẩn hóa sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế và nâng cao năng lực nhân lực số, doanh nghiệp Việt sẽ khó duy trì lợi thế trước làn sóng cạnh tranh ngày càng mạnh mẽ.”
Đồng quan điểm, TS. Nguyễn Minh Phong cho rằng, điểm mấu chốt là phải xây dựng một hệ sinh thái xuất khẩu số toàn diện, trong đó Nhà nước giữ vai trò kiến tạo khung pháp lý và hỗ trợ hạ tầng, còn doanh nghiệp và các nền tảng TMĐT quốc tế sẽ triển khai thực tiễn. Chỉ như vậy, TMĐT đa kênh mới trở thành động lực tăng trưởng bền vững cho Việt Nam.
“TMĐT xuyên biên giới không chỉ là câu chuyện bán hàng, mà là tái cấu trúc toàn bộ chuỗi giá trị. Việt Nam cần chiến lược quốc gia về thương mại điện tử, gắn với phát triển logistics số, đào tạo nhân lực và thúc đẩy hợp tác công – tư để rút ngắn khoảng cách với các đối thủ trong khu vực”, TS. Nguyễn Minh Phong nhấn mạnh thêm.
Có thể thấy, trong bối cảnh thương mại toàn cầu ngày càng dịch chuyển mạnh sang nền tảng số, TMĐT đa kênh chính là “cánh cửa vàng” để nông sản, hàng hóa Việt Nam vươn xa./.
Theo VTV.VN
